Het verschil tussen macht en gezag

 ‘Want van u is de kracht’ (2)

‘Want van u is de kracht’: de dunamis, de kracht die in beweging brengt, precies zoals de wind dat doet, onzichtbaar maar effectief. ‘Van U is de macht’, had er ook kunnen staan. Zo zingen we ook vaak de Here God toe in de kerk: U bent almachtig! Maar wat bedoelen we daar eigenlijk mee?

Tijdens mijn studie wijsgerige pedagogiek in Groningen kwam het begrip ‘macht’ heel vaak aan de orde. Dat spreekt voor zich: opvoeders, pedagogen, hebben op een bepaalde manier macht over de kinderen die ze opvoeden. Maar, zo heb ik geleerd, er bestaat een verschil tussen macht en gezag. Macht kun je uitoefenen, zonder dat er mee ingestemd wordt. Gezag is iets dat je moet ontvangen. Oefen je als opvoerder macht uit dan komt dat snel bij indoctrineren. Gezag stelt het kind in staat om vanuit zichzelf naar jou te luisteren. Jezus sprak anders dan de wetgeleerden en de Farizeeërs, want hij had gezag. Hij dwong niemand om naar hem te luisteren, hij duwde niemand in het keurslijf van de wet. Hij sprak zo dat de mensen van binnen enthousiast werden en graag naar hem wilden luisteren.

Sommige opvoeders denken dat gezag alleen niks oplevert. Wanneer je kinderen vrij laat om zelf van alles en nog wat te kiezen dan komt het niet goed. Zolang kinderen nog baby’s zijn is dat natuurlijk waar. Maar zodra een kind in staat is om zelf keuzes te maken houdt een goede opvoeder daar rekening mee en probeert hij gezag te hebben in plaats van macht uit te oefenen. Macht gaat bijna altijd met geweld gepaard. Gezag nooit, dat houdt altijd rekening met een ander als een net zo volwaardig mens als de gezaghebbende zelf. En zo is de Vader van het Onze Vader: Hij wil gezag hebben over ons, maar hij dwingt ons nooit met harde hand. We mogen ons door zijn zachte hand steeds in de goede richting laten leiden. Want van Hem is de kracht!